نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام یک آزمایش ساده و غیرتهاجمی است که به پزشکان کمک می‌کند تا سلامت قلب بیمار را بهتر درک کنند و در صورت نیاز مشکلات مربوط به قلب را تشخیص دهند. این آزمایش سیگنال‌‌های الکتریکی را در قلب ثبت می‌کند و نتایج را روی صفحه نمایش می‌دهد.
الکتروکاردیوگرام در مدت چند دقیقه انجام می‌شود اما اگر پزشک بخواهد سلامت بیمار را در طی چند روز یا چند هفته تحت نظر داشته باشد، ممکن است به بیمار یک نوار قلب متحرک بدهد. در این بررسی از کاوشکام به موارد ضروری استفاده از الکتروکاردیوگرام می‌پردازیم.
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام چیست
قبل از آنکه به بررسی موارد ضروری استفاده از الکتروکاردیوگرام بپردازیم، ابتدا باید بگوییم که قلب بخش مرکزی سیستم گردش خون است که مسئول پمپاژ و توزیع خون و توزیع اکسیژن و مواد مغذی در سراسر بدن است. این اندام عضلانی در زیر جناغ قرار دارد و شامل چهار محفظه و تعدادی دریچه است که جریان خون را تنظیم می‌کند. دو حفره فوقانی «دهلیز» نامیده می‌شوند. دهلیز چپ خون غنی از اکسیژن را از ریهها دریافت می‌کند و دهلیز راست خون فقیر از اکسیژن را از بافت‌‌ها می‌گیرد.
دریچههای دهلیزی بطنی از تریکوسپید در سمت چپ و دریچه میترال در سمت راست تشکیل شده‌اند. دو حفره پایینی بطن نامیده می‌شوند و خون غنی از اکسیژن را از طریق شریان‌‌ها به اندام‌‌های بدن پمپاژ می‌کنند. دریچههای دهلیزی همچنین دارای دریچه‌‌هایی هستند که آنها را از هم جدا می‌کند. چرخه پمپاژ خون قلب (از پمپاژ کردن تا برگشت) چرخه قلبی نامیده می‌شود.
خون بدون اکسیژن از طریق دهلیز راست وارد قلب می‌شود، به بطن راست می‌رود، وارد ریهها شده تا اکسیژن بیشتری بگیرد و دی اکسید کربن آزاد کند. سپس برای توزیع مجدد خون به دهلیزهای چپ حرکت می‌کند. یک فرد به طور متوسط در هر دقیقه سه چرخه قلبی دارد که معادل حدود 72 ضربه است و حدود 5.6 لیتر خون در بدن در گردش خواهد بود. از آنجایی که قلب یک عضو حیاتی است، حتی اختلالات یا ناهنجاری‌‌های کوچک نیز می‌توانند باعث تغییرات شدید یا تأثیراتی در بدن انسان شوند.
الکتروکاردیوگرام که «EKG» یا «ECG» نیز نامیده می‌شود، یک آزمایش پزشکی است که ناهنجاری‌‌های قلبی را با اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی ایجاد شده توسط قلب در هنگام انقباض تشخیص می‌دهد. دستگاهی که نوار قلب بیمار را ثبت می‌کند، «الکتروکاردیوگراف» نامیده می‌شود. الکتروکاردیوگراف فعالیت الکتریکی عضله قلب را ثبت می‌کند و این داده‌‌ها را به صورت ردیابی روی صفحه نمایش یا کاغذ نشان می‌دهد. سپس این داده‌‌ها توسط پزشک متخصص تفسیر می‌شوند.
همان‌طور که گفتیم، الکتروکاردیوگرام عملکرد قلب شما را با اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی آن بررسی می‌کند. هر بار که قلب شما می‌تپد، یک تکانه یا موج الکتریکی را ارسال می‌کند که باعث منقبض شدن ماهیچه می‌شود. سپس خون از طریق شریان‌‌ها پمپ می‌شود و به سرتاسر بدن می‌رسد. بر اساس نتایج الکتروکاردیوگرام می‌توان مشخص کرد که آیا فعالیت الکتریکی قلب طبیعی است یا نامنظم و همچنین آیا وجود بی‌نظمی‌های ساختاری وجود دارند یا خیر.
الکتروکاردیوگرام از قلب سالم روی صفحه نمایش یا کاغذ یک شکل مشخصی ایجاد می‌کند. هرگونه بی‌نظمی در ریتم قلب یا آسیب به عضله قلب می‌تواند فعالیت الکتریکی آن را تغییر دهد و در نتیجه باعث تغییر شکل قلب در الکتروکاردیوگرام شود. پزشک ممکن است نوار قلب را برای افرادی توصیه کند که ممکن است به دلیل سابقه خانوادگی، بیماری قلبی یا سیگار کشیدن، اضافه وزن یا دیابت، کلسترول بالا یا فشار خون بالا در معرض خطر بیماری قلبی باشند.
تعریف نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام
همچنین در صورتی که فرد علائمی مانند موارد زیر را داشته باشد، ممکن است نوار قلب را توصیه کنند:
از آنجایی که الکتروکاردیوگرام نحوه عملکرد کل سیستم قلبی را ارزیابی می‌کند، یک ابزار غربالگری و تشخیصی بسیار مفید است. این تست اغلب به دلایل زیر انجام می‌شود:
دیگر مقالات ما را در این بخش دنبال نمایید
اگرچه الکتروکاردیوگرام می‌تواند یک آزمایش مفید برای غربالگری و تشخیص مشکلات قلبی باشد اما در مورد آنچه که این آزمایش می‌تواند نشان دهد محدودیت‌‌هایی وجود دارد و برای همه مناسب نیست. پزشک ممکن است در شرایط زیر روش متفاوتی را توصیه کند:
باید مطمئن شوید که تست‌‌های غربالگری مناسبی را انجام می‌دهید تا بهترین اطلاعات را در مورد سلامت خود به دست آورید. مهم است که از انجام هرگونه آزمایش غیرضروری خودداری کنید. اگرچه الکتروکاردیوگرام کاملاً ایمن و بدون درد است اما بهتر است پزشک بیش از حد نیاز شما این آزمایش را انجام ندهد زیرا این تست در بیشتر موارد به استرس و اضطراب شما دامن می‌زند.
نوار قلب کاملاً غیرتهاجمی است و نیازی به آمادگی خاصی قبل و یا پس از آن ندارد. تکنسین الکتروکاردیوگرام از شما می‌خواهد که جواهرات یا اشیایی که می‌توانند در آزمایش اختلال ایجاد کنند و همچنین لباس‌هایتان را از کمر به بالا جدا کنید. روی میز یا تخت دراز می‌کشید و منتظر می‌مانید تا 12 الکترود با پدهای چسبنده روی سینه، بازوها و پاهای شما قرار گیرند. این پدها از الکترودها به دستگاه الکتروکاردیوگرام وصل شده‌اند.
در حالی که شما بید بدون صحبت کردن ساکن بمانید، دستگاه الکتروکاردیوگرام شروع کار می‌کند. کل فرآیند این حدود 10 تا 15 ثانیه طول می‌کشد تا ردیابی، چه بر روی صفحه کامپیوتر و چه روی کاغذ گراف مخصوص انجام شود. پس از آن، پدها از بدن شما جدا می‌شوند و تست تمام خواهد شد. پزشک شما نتایج را بررسی می‌کند و به شما پاسخ می‌دهد. اگر به آزمایش‌های بعدی یا درمان نیاز دارید، پزشک در مورد آن به شما توضیحات لازم را ارائه خواهد داد.
ضرورت الکتروکاردیوگرام و نحوه انجام آن
از آنجایی که اکثر آزمایش‌های نوار قلب در بیمارستان‌‌ها و مطب‌‌های پزشک انجام می‌شوند، بیشتر مردم تصور می‌کنند که باید الکتروکاردیوگرام را در یک مرکز درمانی خاصی انجام دهند. با این حال، شما می‌توانید حتی تست نوار قلب را در خانه خود به راحتی دریافت کنید.
گرفتن نوار قلب در خانه استرس ناشی از مراجعه به مطب یا بیمارستان را کاهش می‌دهد. همچنین خطر قرار گرفتن در معرض میکروب‌‌ها را نیز در این مراکز کم می‌کند. این تست غیرتهاجمی است و فقط چند دقیقه طول می‌کشد و انجام آن در خانه برای بسیاری از افراد منطقی خواهد بود.
کلام آخر
دستگاه نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام یکی از رایج‌ترین آزمایش‌های قلب است که هم برای غربالگری و هم برای تشخیص مشکلات قلبی استفاده می‌شود. معمولاً پزشک ممکن است به دلایل مختلفی اعم از درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرگیجه یا سبکی سر، احساس سردرگمی، ضعف یا خستگی عمومی، تپش قلب و نبض سریع به بیماران خود نوار الکتروکاردیوگرام تجویز کند.
همچنین اگر سابقه بیماری قلبی یا حملات قلبی دارید یا اگر پزشک مشکوک به ریتم غیر طبیعی قلب باشد، ممکن است برای حفظ سلامتی شما، نوار قلب تجویز کند. اگر هم یک ضربان ساز دارید، الکتروکاردیوگرام می‌تواند تعیین کند آیا ضربان ساز به خوبی کار می‌کند یا خیر! درنهایت، این پزشک است که باید در مورد انجام تست به شما توصیه‌های لازم را ارائه دهد.
نظرات یا پیشنهادهای خود را در این قسمت به اشتراک بگذارید
